Përveç ujit, çaji i zi është një nga pijet më të konsumuara në botë. Vjen nga bima Camellia sinensis dhe shpesh është e përzier me bimë të tjera për shije të ndryshme, të tilla si Earl Grey, English breakfast ose chai.
Është më i fortë në shije dhe përmban kafeinë më shumë sesa çajërat e tjerë, por ka më pak kafeinë sesa kafeja.
Çaji i zi gjithashtu ofron një shumëllojshmëri të përfitimeve shëndetësore, sepse përmban antioksidantë dhe përbërës që mund të ndihmojnë në reduktimin e inflamacionit në trup.
Këtu janë 10 përfitime shëndetësore të çajit të zi, të gjitha kanë bazë shkencore:
I pasur me antioksidantë
Antioksidantët janë të njohur për të siguruar një mori të përfitimeve shëndetësore.
Konsumi i tyre mund të ndihmojë në heqjen e radikaleve të lira dhe zvogëlimin e dëmtimit të qelizave në trup. Kjo mund të ndihmojë në zvogëlimin e rrezikut të sëmundjeve kronike.
Polifenolet janë një lloj antioksidanti që gjendet në ushqime dhe pije të caktuara, duke përfshirë çajin e zi. Grupet e polifenoleve, duke përfshirë catechins, theaflavins dhe thearubigins, janë burimet kryesore të antioksidantëve në çajin e zi dhe mund të ndihmojnë shëndetin e përgjithshëm.
Një studim tjetër shqyrtoi rolin e catechins nga ekstrakti i çajit jeshil në peshën e trupit. Ai zbuloi se ata që konsumonin një shishe që përmbanin 690 mg catechins nga çaji në baza ditore për 12 javë, treguan një rënie në yndyrën trupore.
Ndërsa shumë suplemente përmbajnë antioksidantë, mënyra më e mirë për t’i konsumuar ato është përmes ushqimit dhe pijeve. Në fakt, disa studime kanë zbuluar se marrja e antioksidantëve në formë të suplementeve mund të dëmtojë shëndetin tuaj.
Mund të përmirësojë shëndetin e zemrës
Çaji i zi përmban një tjetër grup antioksidantësh të quajtur flavonoids, të cilat ndikojnë pozitivisht në shëndetin e zemrës.
Së bashku me çajin, flavonoids mund të gjenden në perime, fruta, verë të kuqe dhe çokollatë të zezë. Me përdorimin e tyre në baza të rregullta mund të ndihmojë në reduktimin e shumë faktorëve të rrezikut për sëmundjet e zemrës, duke përfshirë presionin e lartë të gjakut, kolesterolin e lartë, nivelet e triglicerideve të larta dhe obezitetin.
Një studim i bërë në mënyrë rastësore zbuloi se pirja e çajit të zi për 12 javë ulte ndjeshëm vlerat e triglicerideve me 36%, nivelet e sheqerit në gjak me 18% dhe ulte raportin e plazmës LDL / HDL me 17%.
Një tjetër studim zbuloi se ata që pinin tre gota çaj të zi në ditë kishin zvogëluar rrezikun 11% për zhvillimin e sëmundjeve të zemrës.
Shtimi i çajit të zi në rutinën tuaj të përditshme është një mënyrë e thjeshtë për të inkorporuar antioksidantë në dietën tuaj dhe potencialisht të zvogëloni rrezikun e ndërlikimeve të ardhshme shëndetësore.
Mund të ulë vlerat e kolesterolit të keq-LDL Kolesteroli
Trupi përmban dy lipoproteina që transportojnë kolesterolin në gjithë trupin.
Njëra është lipoproteina me dendësi të ulët (LDL) dhe tjetra lipoproteina me dendësi të lartë (HDL).
LDL konsiderohet lipoprotein “i keq” sepse transporton kolesterolin në qelizat, në të gjithë trupin. Ndërkohë, HDL konsiderohet lipoprotein “i mirë”, sepse transporton kolesterolin larg nga qelizat tuaja drejt mëlçisë për t’u shpërbërë. Kur ka shumë LDL në trup, mund të depërtoj edhe tek arteriet dhe të shkaktojë depozita të yndyrës të quajtura pllakëza. Kjo mund të çojë në probleme si mosfunksionimi i zemrës.
Për fat të mirë, disa studime kanë zbuluar se konsumimi i çajit mund të ndihmojë në reduktimin e kolesterolit LDL.
Një studim i rastësishëm zbuloi se pirja e pesë gotave të çajit të zi në ditë reduktonte kolesterolin LDL nga 11% në individë me nivele të pakta ose të mesme të kolesterolit.
Një tjetër studim i rastësishëm tre mujor në 47 individë tregoi efektet e ekstraktit të çajit tradicional kinez në nivelet e LDL në krahasim me grupin kontrollues.
Rezultatet treguan një rënie të ndjeshme në nivelet e LDL në ata që pinin çaj të zi, krahasuar me grupin kontrollues, pa ndonjë efekt anësor të padëshirueshëm. Hulumtuesit arritën në përfundim se çaji i zi ndihmoi në përmirësimin e niveleve të kolesterolit.
Mund të përmirësojë shëndetin e mishërave të dhëmbëve
Studimet kanë zbuluar se një lloj i baktereve në zorrë mund të luajë një rol të rëndësishëm në shëndetin tuaj. Kjo për shkak se zorra përmban triliona baktere, si dhe 70-80% të sistemit tuaj imunitar. Ndërsa disa nga bakteret në zorrë tuaj janë të dobishme për shëndetin tuaj, disa nuk janë.
Në fakt, disa studime kanë sugjeruar se lloji i baktereve në zorrë mund të luajë një rol të rëndësishëm në reduktimin e rrezikut të shëndetit, siç janë sëmundjet e zorrëve inflamatore, diabeti i tipit 2, sëmundjet kardiovaskulare, obeziteti dhe madje edhe kanceri.
Polifenolet që gjenden në çajin e zi mund të ndihmojnë në ruajtjen e shëndetit, duke nxitur rritjen e baktereve të mira dhe duke penguar rritjen e baktereve të këqija, siç është Salmonella.
Përveç kësaj, çaji i zi përmban vetitë antimikrobiale që i zhdukin substancat e dëmshme dhe përmirësojnë bakteret e zorrëve dhe imunitetin duke ndihmuar riparimin e sistemit të tretjes.
Mund të ulë shtypjen e lartë të gjakut
Tensioni i lartë i gjakut ndikon tek rreth 1 miliard njerëz në botë. Kjo mund të rrisë rrezikun e sëmundjeve të zemrës dhe veshkave, goditjes, humbjes së shikimit dhe sulmeve të zemrës. Për fat të mirë, ndryshimet në dietën tuaj dhe mënyrën e jetesës mund të ulin presionin e gjakut.
Një studim i randomizuar dhe i kontrolluar studionte rolin e çajit të zi në zvogëlimin e presionit të gjakut. Pjesëmarrësit pinë tri gota çaj të zi përditë gjatë gjashtë muajve.
Rezultatet gjetën se ata që pinë çaj të zi kishin një rënie të ndjeshme në presionin e gjakut sistolik dhe diastolik, krahasuar me grupin kontrollues.
Megjithatë, hulumtimi mbi efektet e çajit të zi në presionin e gjakut është i ndërlidhur edhe me aktivitete tjera.
Pirja e çajit të zi në baza ditore, si dhe përfshirja e ndryshimeve tjera në stilin e jetesës si strategjitë e menaxhimit të stresit, mund të ndihmoj personat që vuajnë nga presioni i lartë i gjakut.
Mund të ulë rrezikun e sulmit në tru
Një sulm mund të ndodhë kur një enë gjaku në tru ose është bllokuar ose dëmtuar. Është shkaku i dytë kryesor i vdekjes në mbarë botën.Për fat të mirë, 80% e goditjeve janë të parandalueshme. Për shembull, menaxhimi i dietës suaj, aktiviteti fizik, kontrollimi i presionit të gjakut dhe mospirja e duhanit mund të ndihmojnë në zvogëlimin e rrezikut të sulmit.
Mund të ulë nivelet e sheqerit në gjak
Nivelet e rritura të sheqerit në gjak mund të rrisin rrezikun e ndërlikimeve të shëndetit, siç është diabeti i tipit 2, obeziteti, sëmundja kardiovaskulare, e veshkave dhe depresioni.
Konsumimi i sasive të mëdha të sheqerit, sidomos nga pijet e ëmbla, është treguar të rrisë vlerat e sheqerit në gjak dhe rrezikun e diabetit të tipit 2.
Kur konsumoni sheqer, pankreasi sekreton një hormon të quajtur insulinë për të bartur sheqerin tek muskujt që do t’ju nevojitet për energji. Nëse konsumoni sheqer më shumë se nevojat e trupit tuaj, sheqeri i tepërt ruhet si yndyrë.
Çaji i zi është një pije jo e ëmbël që ndihmon në rritjen e përdorimit të insulinës në trup.
Mund të reduktojë rrezikun nga kanceri
Mbi 100 lloje të ndryshme të kancerit ekzistojnë dhe disa nuk janë të parandalueshme. Megjithatë, polifenolet që gjenden në çaj të zi mund të ndihmojnë në parandalimin e mbijetesës së qelizave të kancerit.Një studim analizoi efektet e polifenoleve në çaj në qelizat e kancerit.
Ajo tregoi se çaji i zi dhe jeshil mund të luajë një rol rregullatori të qelizave të kancerit dhe reduktimin e zhvillimit të qelizave të reja. Një studim tjetër analizoi efektet e polifenoleve në çajin e zi në kancerin e gjirit. Ajo tregoi se çaji i zi mund të ndihmojë në kapërcimin e përhapjes së tumoreve të gjirit që varen nga hormonet.
Megjithëse çaji i zi nuk duhet të konsiderohet një trajtim alternativ për kancerin, disa kërkime kanë treguar potencialin e çajit të zi për të ndihmuar në reduktimin e mbijetesës së qelizave të kancerit.
Përmirëson përqendrimin
Çaji i zi përmban kafeinë dhe një amino acid të quajtur L-theanine, që mund të përmirësojë vigjilencën dhe fokusimin.
Studimet kanë zbuluar se pijet që përmbajnë L-theanine dhe kafeinë kanë ndikimin më të madh në fokus për shkak të efekteve të L-theanine në tru. Kjo mund të jetë arsyeja pse shumë individë kanë energji më të madhe pas çajit të pirë, krahasuar me pijet e tjera që kanë kafeinë siç është kafeja.
Dy studime në mënyrë të rastësishme testuan efektet e çajit të zi në saktësinë dhe vigjilencën. Në të dyja studimet, çaji i zi rriti ndjeshëm saktësinë dhe vigjilencën e vetëraportuar mes pjesëmarrësve, krahasuar me një placebo. Kjo e bën çajin e zi një pije të mirë nëse jeni duke kërkuar për të përmirësuar energjinë dhe të fokusoheni pa marrë shumë kafeinë.
