Marrëveshja e nënshkruar ndërmjet Kosovës dhe Serbisë në Uashington po cilësohet historike për vendin tonë për depërtimin në arenën ndërkombëtare, krahas garancisë së Shteteve të Bashkuara të Amerikës. Analistët vlerësojnë se në bazë të Kushtetutës, marrëveshja nuk i nënshtrohet ratifikimit në Kuvend.
Analisti politik Ramush Tahiri ka thënë se marrëveshja e arritur ndërmjet Kosovës dhe Serbisë në Shtëpinë e Bardhë, është historike për depërtimin e madh të Kosovës në arenën ndërkombëtare, pasi që tri vjet vendi ynë ka qenë i bllokuar në këtë proces.
Tahiri tha se përkushtimi i Presidentit Trump për këtë marrëveshje dhe mbikëqyrja e saj nga SHBA-të, nuk lë vend për dyshim në zbatim. Tekasa thotë se një dobi tjetër e marrëveshjes është edhe pakoja financiare disa miliardë dollarëshe.
Sa i përket marrëveshjes për “Mini-shengen”, ai thotë se nuk duhet pasur frikë, sepse Kosova vetëm fiton me “Mini-shengen”, duke u forcuar Kosova dhe Shqipëria.
“Vetëm konkurrencë të drejtpërdrejt, edhe me Serbinë, ne s’kemi çka i frikohem, edhe me Maqedoninë Veriore, por bashkë me Shqipërinë për treg të përbashkët ne mund ta lidhim kapitalin, interesin tonë me Shqipërinë. Pra, dalim më të fuqishëm karshi kombeve tjera, edhe Malit të Zi, Maqedonisë Veriore dhe Serbisë. Pra, Mini-shengeni, unë nuk pajtohem me kritikat që i ka pasur LDK-ja dhe Isa Mustafa, si dhe kryeministri aktual. Unë mendoj se Mini-shengeni është në dobi të Kosovës, jo vetëm pse po e thotë SHBA”, thekson Tahiri.
Ndërsa sa i përket marrëveshjes ndërmjet palës kosovare dhe serbe për Ujmanin, Tahiri thotë se për këtë pikë ka kritika jo profesionale.
“Kritika për Ujamnin, është kritikë jo profesionale, sepse në marrëveshje është parë që qeveria amerikane me bërë fizibilitetin e shfrytëzimit. Sot për momentin Kosova s’e shfrytëzon hiq Ujmanin… Me atë fizibilitet i pranohet sovraniteti Kosovës… Pa qare duhet të menaxhohet mënyra e ujërave dhe mënyra e shfrytëzimit. Ndërsa, sa i përket kapacitetit që është ndërtuar, ajo rregullohet në bazë të ligjeve të Kosovës dhe Kosova nuk do të ketë ndonjë pasojë. Marrëveshja është ekonomike dhe duhet të shihen përfitimet ekonomike që janë për Kosovën, por që janë edhe për Serbinë… (8) Besoj që Kosova ka filluar mjaft, jo shumë, por ka fituar aq sa mundur. Kosova edhe një herë u dëshmua aleat i Amerikës. Amerika ka fol në emër të Kosovës. Sa i përket ratifikimit, neni 18 i Kushtetutës është i qartë, kjo marrëveshje nuk i nënshtrohet ratifikimit”, thotë Tahiri.
Ish kryetari i Odës Ekonomike të Kosovës, Safet Gërxhaliu ka thënë se Shtëpinë e Bardhë nuk ka marrëveshje ekonomike mes Kosovës dhe Serbisë, sepse të gjithë ato kanë konatacion dhe ngjyrë politike.
Derisa Gërxhaiu ka thënë se nuk ka ndarje të Ujmanit, nuk ka ndërrim të territorit, por duhet durim për të pritur raportin final të fizibilitetit amerikan për këtë pasur kombëtare.
“Në këtë drejtim do të krijohet një dokument që do të jetë në funksion të shfrytëzimit të Ujmanit. Nuk mund të prejudikohet asgjë tani lidhur më këtë çështjen derisa nuk përfundon studimi i fizibilitetit nga ekspertëve amerikan. Prandaj, mendoj se është një momentum që kërkon durim, kërkon përgatitje dhe kërkon gatishmëri që pas prezantimit të impementohet dhe zbatohet. Pra, nuk duhet që kjo pikë të politizohet”, theksoi Gërxhaliu.
Për marrëveshjen që ka të bëjë për “Mini-shengenin”, Gërxhaliu tha se është një garanci për fqinjësi të mirë dhe mundësi më shumë për investime të huaja.
“Besoj që në hapësirën ekonomike e quajtur “Mini-Shengen” do të jetë një garanci që do të kemi dialog të mirëfilltë ndër rajonal, fqinjësi të mirë. Do të kemi përparësi në investime të huaja, sepse brendet e mëdha nuk do t’ia mësyjnë vendeve veç e veç, por do të shohin Evropën perëndimore dhe Ballkanin perëndimor si mundësi”, theksoi ai.
Ndryshe, liqeni i Ujmanit është më i madhi në Kosovë, i cili shtrihet në veri-perëndim të vendit, veçanërisht në Komunën e Zubin Potokut.
Liqeni sipërfaqe prej 11.9 kilometra katrorë nga të cilat 9.2 kilometra katrorë në territorin e Kosovës dhe 2.7 kilometra në territorin e Serbisë dhe posedon rreth 370 milionë kub ujë.
Kanali Ibër – Lepenci kalon nëpër territorin e pesë komunave – Zubin Potok, Mitrovicë, Vushtrri, Obiliq, Prishtinë, duke kaluar nëpër 33 vendbanime rurale dhe dy qytete.
Ky liqen menaxhohet nga ndërmarrja hidroekonomike “ Ibër-Lepenc” me seli në Prishtinë, në pronësi të Qeverisë së Kosovës.
Ujë i këtij liqeni furnizon me ujë të pijshëm ujësjellësin e Mitrovicës dhe atë Prishtinës. Kurse, me ujë të papërpunuar, furnizon KEK-un dhe fabrikën “NeëCo Ferronikeli”, në Drenas, si dhe për ujitje në disa vende të Kosovës.
