Shqipe Isufi është njeriu i penes, është poetja e mërguar që në shumë nga poezite e saj gjen vend vendlinja, familja, dashuria për njerëzit e saj. Përtej poezisë, është një grua e zonja, e integruar në mënyrë të shkëlqyer në Zvicër, ku punon si mësimdhënëse. Së fundi ka botuar librin me poezi “Dy lulet e mija”. Për të, familjen, dashurinë për atdheun dhe mbi të gjitha për poezinë dhe librin e saj, flasim në “Kosovare”.
Shqipe, ju jeni autore e një libri me poezi të quajtur “Dy lulet e mia”. Të flasim më detaisht për vepren tuaj të parë?
Po, unë poezinë, gjegjësishtë vjershat i kam dashur si fëmijë. Dikur pasi dhe fillova klasën e parë së bashku me motrën Violeta Isufi-Arifi me të cilën kemi kryer të gjithë shkollimin nga fillorja e deri në mbrojtje të temës së diplomës Bachelor i mësimit klasorë, më erdhi rasti të konkuroj për përzgjedhjen e poezisë së muajit në revistën e atëhershme “Pionieri” në shkollën “Selami Hallaçi” në Gjilan. Dhe, kështu veprova së bashku me motren dhe konkurova me poezinë “Hënë e bukur je”, të cilën nuk e kisha shkruar vetëm. Pastaj me poezi nuk jam angzhuar më. Tek më vonë para 6 viteve fillova të shkruaj gjermanishtë e pastaj shqip. Poezitë e këtijë vëllimi janë një punë e përmbledhur rreth 5 vitesh.
Pse vendose ta titullosh “Dy lulet e mija”?
Une kam dy fëmijë, Lorikun dhe Olsen dhe kisha shkruar një poezi me titull “Dy lulet e mia”. Në kërkim të titullit dhe në bashkëpunim me redaktorin, zotëri Sylejman Dërmaku dhe në konsult me familjen, vendosa që libri të titullohet “Dy lulet e mija”, dedikuar dy fëmijëve të mi.
Në poezitë tuaja ndjehet një dozë e fortë malli për nënën dhe qytetin tënd, Gjilanin?
Pasi unë jetoj dhe veprojë larg familjes, unë kam vuajtur shumë për familjen time, vendlindjen dhe gjuhën shqipe. Në poezitë e mija lexuesi ndjenë dashurinë dhe mallin, qoft për nënën, babain, vëllain, apo motrat. Une krahas kësajë i shkruaj edhe dashurisë ndaj bashkeshortit tim Halit Kadriu, njeriu i cili mu bë nënë e babë, motër e vella për mua. U bë gjithçka që kisha dhe kam, së bashku me fëmijët. Gurbeti është i rëndë.
Poetët më të mëdhenjë kanë qenë të mërguar. Edhe ti. Çfarë na thua?
Po të më bëhej kjo pyetje para se të jetoja vetë në mërgim, nuk do të dija si të përgjigjesha, po ja që edhe vet jetoj prej 18 vitesh larg vendlindjes dhe e kuptoj mallin dhe dashurinë për atdheun. Ai që është rritur në atdhe dhe jeton e vepron në dhe të huaj, nuk do të mundë kurrë ta kompenzojë e zavendësojë dashurinë për vendin e vet me diçka tjetër.
Në recenzion, ju kane cilësuar si një kombinim mes poetëve të Rilindjes dhe poetëve të sotshëm. Ti vetë si e përshkruan poezinë tënde?
Unë nuk e shquaj vetën dhe aq të madhe krahas poetëve të Rilindjes, por synoj që të gjejë një vendë në mesin e tyre. Daut Dermaku ka thënë në një intervistë që “Atdhedashësit janë ata qe jetojnë jashta vendit”. Këtë e mbështesë fuqishëm, sepse edhe populli thot: “Një gjë sa e ke, nuk ja di vlerën, ja kupton vetëm pasi ta humbasësh”. E, unë mendoj që për ta kuptuar atdhedashurinë, duhet të jetoshë në mergim.
Në kohën e cilit poet do të doje të jetoje?
Nuk besoj që do të doja të jetoja në kohën e vëllezërve Frashëri, Migjenit, Konices, etj. Secili në kohë të vetë.
Ke pasur ose ke ndonjë muzë, apo model frymëzimi?
Frymëzimin e gjejë në natyre gjatë shëtitjeve, qofshin ato vetëm, apo me bashkeshortin. Aty gjejë qetësinë shpirtërore dhe inspirohem për shkrim.
Poezi, dashuri e kahershme apo e re për ty?
Do të thoja, dashuri e re për mua, sepse më parë nuk e kam ditur që e dua me të vërtet shkrimin. Është një rizbulim i aftësive të mija dhe eksplorim i ndjenjave nëpër kohë.
Si ndjejesh kur shkruan?
Kur shkruaj, çlirohem. Ndjej një kërkesë të brendshme, që duhet ta përmbushë. Është grumbull i fjalëvë në mendje dhe imagjinatë, të cilat me doemos para se ti mer era i hudhë në letër. Dhe, kur i lexojë çlirohem e rehatohem.
Përtej poezisë, ju jeni grua e shkolluar dhe e integruar. Mund të flasim për shkollimin dhe jeten tënde profesionale?
Të gjithë shkollim kam ndjekur në Gjilan. Filloren në “Selami Hallaçi”, gjimnazin në “Zenel Hajdini” dhe fakulteti e edukimit për “Mësim klasorë” në ” Kadri Zeka”. Në vitin 2004 u martova dhe kalova në Gjermani. Aty ndjeka mësimet për gjuhë gjermane, u bëra dy herë nënë, punova në market “Aldi e Lidl” dhe pas shtatë viteve kaluam në Zvicër ku punoj dhe jetoj tani. Edhe në Zvicër punova fillimishtë në market “Lidl”, pastaj “Migros”, por shkollimin për liçensimin e Diplomës nuk e kisha ndalur asnjeherë. Falë vullnetit tim dhe përkrahjes së vazhdushme të bashkëshortit tim, ja dola.
Po jeta jote personale, familjare?
Jam e përmbushur, plot ambicie, punë, respekt dhe në veçanti shumë dashuri, qoftë ajo ndaj bashkëshortit, fëmijëve, motrave, vëllait, apo dhe punës. Jam person shumë ambicioz dhe nuk hezitojë asnjëherë. Punoj e ndihmoj kur mundem dhe ku mundem. E dua paqën dhe i falë njerëzit shumë.
Lidhja me vendlindjen, familjen, sigurisht e fortë, apo?
E vizitojë familjen sëpaku katër herë në vitë dhe kemi raporte shumë të mira. Gjithnjë planet i bëjmë së bashku dhe rezultati është i shkëlqyer apo si thot populli “jemi për lakmi”. Falë edukimit të mirfilltë të prindërve tonë ne sot e gëzojmë një lidhje të tillë mes vete.
Planet?
Krahas mësimdhenies në shkollën fillore Leutschenbach në Schwamendingen në Cyrih, punoj si përkthyese, zëdhënëse për sistemin e arsimit në gjuhë shqipe në komunën e Cyrihut. Kam marrë muajin e kaluar mandatin e dytë si koordinatore e komunitetit shqipëtare dhe që nga viti i kaluar studioj shkallën e Masterit “Schulische Heilpädagogin” në shkollën e lartë Heilpädagogische Fachhochschule në Cyrih. Në këtë shkollë ndjek studimet pas-univerzitare, drejtim që punoj me fëmijë me nevoja të veçanta, apo edhe me ata tejet intelegjent.
Çka ka mbetur pa u thënë?
Unë e dua punën dhe si rezultat i kësaj janë edhe arritjet e mija. Të rinjët ta duan punën, mos ta kalojnë kohën kot, ti ndjekin ëndrrat e tyre, ta shfrytëzojnë potencialin që kanë. Unë mburrem në Zvicër me gjenezen, prejardhjen dhe familjen time, e poashtu edhe me arritjet e mija.
Nderim Neziri
